Bạn có thể đã nhận thấy từ “Indole” trong các cuộc thảo luận về hoa nhài, hoa loa kèn và các loài hoa trắng khác, với hàm ý tốt hoặc xấu. Đôi khi nó thậm chí còn được sử dụng như một từ ngữ chỉ mùi khó chịu. Nhưng chắc hẳn không nhiều bạn đã bắt gặp indole tinh thể ngoài đời: nó có dạng bột màu xám. Hãy cùng Olfactozoom tìm hiểu indolе là gì nhé.

Trong cuốn sách “Mùi hương hoàn hảo: Một năm bên trong ngành công nghiệp nước hoa ở Paris & New York”, tác giả Chandler Burr đã kể lại câu chuyện cười của Jean-Claude Ellena về chai Calvin Klein Eternity, một trong những chai có hương indolic nhất từng được tạo ra. Ellena bình luận rằng indole có mùi như mùi xác chết và khi đóng chai “mùi xác chết” này nó lại trở nên rất nữ tính và rất “trùng hợp” khi mùi hương này lại được đặt tên là Eternity (Sự Vĩnh Cửu).

 

Indole hoặc benzopyrrole là một hợp chất hữu cơ đơn giản chứa nitơ. Indole và các dẫn xuất của nó đóng một vai trò quan trọng trong cơ số các quá trình trong sự sống. Như bạn đã biết, sự sống là một dạng tồn tại của protein và protein là các chuỗi axit amin. L-tryptophan là một trong những axit amin quan trọng, nó là một phần thiết yếu của protein trong tất cả các cơ thể sống. L-tryptophan là một dẫn xuất indole.

Bản thân Indolе (và Skatole là chất có cấu trúc hóa học gần giống nhất của Indole) hình thành trong quá trình phân hủy tryptophan bởi vi khuẩn hoạt tính (trong quá trình phân hủy chất hữu cơ hoặc trong ruột). Mùi hương của indole ở dạng tinh khiết được mô tả là cực kỳ khó chịu (có lần tôi bắt gặp một ẩn dụ thơ ca về nó: "mùi của cuốn bên trong bắp cải thối"). Nhưng ý nghĩa của dễ chịu và khó chịu là rất chủ quan.

Indole nguyên chất sở hữu một mùi thơm rất phức tạp, ở nồng độ lớn nó thực sự có mùi chất thải khá mạnh. Nhưng đây chưa phải là tất cả, điều nổi bật hơn là Naphthalene (mùi quen thuộc của băng phiến truyền thống). Khi Indole kết hợp với Naphthalene, chúng tạo ra một mùi động vật khá ẩm mốc và có chút hương đất. Khi được pha loãng tối đa đến nồng độ 0,1% hoặc thấp hơn, một điều kì diệu lại xuất hiện: một nốt hương hoa có các khía cạnh của hoa nhài. Mùi hương của Skatole nồng và hôi mùi chất thải hơn. Nói một cách chính xác và thẳng thừng, skatole tạo thành thứ mà chúng ta gọi là mùi phân.

Indole là một phần không thể thiếu trong mùi của một số loài hoa. Bạn có thể ngửi thấy nó trong tinh chất hoa nhài (jasmine absolute). Indole được phân lập lần đầu tiên từ tinh chất hoa nhài hơn 100 năm trước và được mô tả như một thành phần chính của mùi hương hoa nhài. Đối với hoa thủy tiên và champaca, hàm lượng của Indole có thể lên tới vài phần trăm! Chúng tôi gọi những mùi hương hoa như vậy là sự mê hoặc (narcotic) hoặc say đắm (intoxicating). Dấu vết của indole còn có thể được tìm thấy trong tinh dầu hoa hoàng lan  (ylang ylang), cũng như trong dầu hoa cam (neroli) và một số loại dầu họ cam quýt như cam bergamot và petitgrain.

Rất có thể một lượng lớn indole có trong một số loài hoa đã được hình thành trong quá trình tiến hóa để thu hút  được nhiều các loài thụ phấn hơn. Có thể bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết rằng một số loài thực vật chỉ hợp tác với ruồi và thu hút chúng bằng mùi thối nồng nặc.

Hạt nhân của indole là một phần tử của một số lượng lớn các hợp chất hoạt động sinh lý. Hãy cùng xem cấu trúc của serotonin hay còn được gọi là 'hormone hạnh phúc'. Bạn cũng có thể tìm thấy Indole trong công thức melatonin - một loại hormone giảm nhịp tim điều chỉnh giấc ngủ của chúng ta vào ban đêm và bạn có thể biết đến nó như một loại thuốc hỗ trợ khi bị jetlag. Bạn có thể xem qua hình trên có một nhóm lớn các alkaloid - dẫn xuất của indole, và chúng ta sẽ bàn luận thêm về khía cạnh mùi hương của indole và bỏ qua các vai trò khác của nó..

Loại hormone Heteroauxin - hay còn gọi là axit Indole-3-acetic, rất phổ biến đối với các người làm vườn, nó có thể được tìm thấy trong tự nhiên ở thực vật nhưng cũng có thể được tổng hợp hóa học và được sử dụng như một chất kích thích tăng trưởng. Mùi của heteroauxin - là dẫn xuất indole, rất gần với mùi của indole.

Các nhà điều chế nước hoa không chỉ sử dụng indole trong các hợp hương hoa nhài mà họ rất thường xuyên thêm nó vào các hợp hương hoa và hợp hương trừu tượng khác nhau. Với tỉ lệ indole thích hợp, cũng như các hương động vật khác chẳng hạn như Civet, chúng cung cấp độ ấm và độ sâu dễ chịu cho nước hoa cũng như tăng thêm tính gợi cảm từ động vật. Hiệu ứng động vật rất biểu cảm nhưng đây cũng là lý do phải xử lý chúng một cách thận trọng và nhẹ nhàng.

Indole không phải lúc nào cũng là một giải pháp tốt cho việc bổ sung hương động vật hoặc hương hoa. Mặt yếu của nó là hiệu ứng băng phiến đã được đề cập ở trên. Chất này không được hoan nghênh trong nhiều hợp hương, đặc biệt là khi hợp hương đã chứa sẵn chất terpen - là một thành phần của nhiều loại tinh dầu tự nhiên có mùi nhựa thông nói chung. Khi kết hợp lại, kết quả mùi hương thật sự rất tệ.

Một điểm yếu khác của indole là khi kết hợp giữa indole với các aldehyde, chúng tạo thành một Schiff base. Mặc dù nó không làm thay đổi mùi hương nhiều, nhưng hợp chất hữu cơ này khiến chất lỏng nước hoa bị sẫm màu theo thời gian và điều này không phải lúc nào cũng tốt đẹp. Câu trả lời cho việc này là có thể thay thế indole bằng các thành phần khác, và Indolene là một trong những chất phổ biến nhất trong số đó. Indolene là sản phẩm của sự kết hợp giữa Hydroxycitronellal với Indole khiến hương có nhiều khía cạnh hoa và trở nên mềm hơn. Một giải pháp thay thế được yêu thích khác là Indocolore - một hợp chất không chứa nitơ vì nó có đặc tính indolic mạnh hơn, nhưng không có tác dụng băng phiến hoặc naphthalene gây khó chịu.

 


Bài viết được Olfactozoom lược dịch từ Fragrantica: https://www.fragrantica.com/news/Indole-The-Maestro-Is-Decomposing-8000.html

*Vui lòng đọc kỹ yêu cầu về Copyright - Bản quyền trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog Olfactozoom.


Đọc thêm:

Những đóa hoa không hương: Những mộng tưởng và ảo ảnh của các nhà điều chế

Hữu cơ & Tổng hợp - 50 sắc thái của vùng xám


Bài viết cũ hơn Bài viết mới hơn